Thuiswonend kind als huisgenoot partner?
Nooit verwacht of gedacht? 25 jaar geleden was het makkelijker om als jong volwassene je vleugels te spreiden en op jezelf of samen te gaan wonen.
Inmiddels worden wij al enkele jaren met regelmaat geconfronteerd met het feit dat thuiswonende kinderen moeilijker een start kunnen maken op de woningmarkt. Zowel bij de huur als de koop van een woning zijn er verschillende redenen waarom dat nu lastig is. Er gaat bijna geen dag voorbij dat de krapte op de woningmarkt en de financiële positie van starters niet in het nieuws komt.
Niet alleen de kinderen, maar ook de ouders kunnen daar op financieel gebied ongemak van ondervinden. Bijvoorbeeld voor bijstandsgerechtigde ouders gold tot 31 december 2022 dat inwonende kinderen van 21 jaar en ouder bij moeten dragen aan huishoudkosten. Door het inkomen dat een kind verdient, wordt de uitkering van de ouder(s) naar beneden bijgesteld. Op 29 november 2022 heeft de Eerste Kamer ingestemd om per 1 januari 2023 de leeftijd deze ‘kostendelersnorm’ te verhogen naar 27 jaar.
Het voorbeeld is maar één van de vele gevolgen. Het thuis blijven wonen kan ook gevolgen hebben voor de aangifte inkomstenbelasting, de huurtoeslag, zorgtoeslag en andere toeslagen van de Belastingdienst. Met name alleenstaande ouders zullen de gevolgen voelen in de portemonnee. Daarom is het volgende van belang voor een ouder met een thuiswonend kind wanneer deze de leeftijd van 27 jaar bereikt.
Toeslagen, toeslagpartner
Thuiswonend kind jonger dan 27 jaar is nooit een toeslagpartner. Het inkomen van kind heeft geen invloed op de zorgtoeslag, het kindgebonden budget en de kinderopvangtoeslag. Wel heeft het invloed op de huurtoeslag.
Door de Belastingdienst wordt een inwonend kind gezien als medebewoner, wanneer het kind ouder is dan 23 jaar. Voor het ontvangen van de huurtoeslag kan dat gevolgen hebben. Wanneer het bruto jaarinkomen boven de € 5.432 (vrijgestelling) komt, telt het mee met het jaarinkomen van de ouder. De huurtoeslag zal dan worden verlaagd. Om de verlaging te compenseren, is het vragen om financiële bijdrage bij het kind een mogelijke optie.
Woont het kind op de leeftijd van 27 jaar nog thuis, dan kan het zijn dat de Belastingdienst het kind als toeslagpartner ziet. Het inkomen kan dan niet alleen invloed hebben op de huurtoeslag, maar ook op alle andere toeslagen van de Belastingdienst. Omgekeerd wordt het inkomen van de ouder volledig meegenomen in de berekening van alle toeslagen van het kind. Een van de gevolgen is dat ouder en kind gezamenlijk recht krijgen op zorgtoeslag en dat dit wordt uitbetaald aan één van beiden.
Inkomstenbelasting, fiscaal partner
Voor de aangifte inkomstenbelasting kan een kind aangemerkt wordt als fiscaal partner. Het is afhankelijk van de persoonlijke situatie. Op de website van de Belastingdienst kan men de voorwaarden vinden wanneer men daaraan voldoet. Er gelden wel strenge voorwaarden om aan partnerschap te voldoen.
Bijvoorbeeld, als ouder en kind, allebei 27 jaar of ouder zijn, samen eigenaar van een eigen woning zijn en daar allebei wonen, voldoen zij aan de voorwaarden.
Voordelen van een fiscaalpartnerschap zijn:
aftrekposten kunnen meer opleveren;
als fiscaal partner heb je recht op algemene heffingskorting (mits geboren voor 1962);
gezamenlijke heffingsvrije vermogen € 114.000, in plaats van € 57.000 per persoon (2023).
Uiteindelijke gevolgen?
Wat de uiteindelijke gevolgen zijn voor ouder en kind is afhankelijk van persoonlijke, financiële situatie. Daarnaast is er een emotionele aspect dat het lastig kan maken om bepaalde besluiten te nemen om een gezonde en gelukkige gezinssituatie te behouden.
Ouders zullen nu en in de toekomst al ruim op tijd alleen of samen met hun opgroeiende jong volwassen kinderen na moeten gaan of één van de bovenstaande situaties aan de orde komt. Als dat zo zal zijn, dan is het inwinnen van goede en nuttige informatie een mooie eerste stap.