ZZP: de lusten en de lasten
De afgelopen jaren is het meermaals in het nieuws geweest. Het aantal zzp’ers stijgt ieder jaar weer. En ook nu is daar sprake van. Tussen 2014 en 2024 is het aantal zzp’ers met 85% gestegen van 875.000 naar 1,6 miljoen, volgens de Kamer van Koophandel. Een zzp’er is een ondernemer voor de inkomstenbelasting met een eenmanszaak of als Directeur-Grootaandeelhouder (DGA) met een B.V., maar zonder personeel.
Werken als zelfstandige is fiscaal aantrekkelijk
Bovenstaande trend is zeker niet vreemd en zal zich doorzetten, zolang de krapte op de arbeidsmarkt aanhoudt. CBS-hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen geeft aan deze krapte met name in bepaalde sectoren veel vraag naar zelfstandigen tot gevolg heeft. Maar ook aan aanbodzijde gebeurt veel: Werknemers zijn op zoek naar meer autonomie en kijken om zich heen naar wat er mogelijk is op de arbeidsmarkt. Een zorgmedewerker kan bijvoorbeeld besluiten als zelfstandige te werken om meer invloed te hebben op het eigen werkrooster. Het inkomen is een tweede belangrijke motivatie. Mensen gaan uit dienst en denken: “Je kunt me voortaan inhuren, dan ga ik beter verdienen.” Dat zien we vooral in de zorg en de bouw. Het is bovendien fiscaal aantrekkelijk vanwege de zelfstandigenaftrek. Een zelfstandig ondernemer mag een bedrag aftrekken van de winst, zodat men minder belasting hoeft te betalen. Dat voordeel wordt overigens in de toekomst wel afgebouwd.
Risico’s
Als zelfstandige werken kent ook nadelen. Naast de lusten, zijn er ook de lasten. Uiteraard moet u zelf de opdrachten binnenhalen. En voor uw opdrachtgevers bent u meestal een flexibele schil. Op het moment dat het economisch minder gaat, zal de opdrachtgever als eerste stoppen met het inhuren van zelfstandigen. Daarnaast is het verstandig uzelf goed te verzekeren voor arbeidsongeschiktheid en bedrijfsrisico’s. Met name de eerste verzekering wordt door zzp’ers als duur ervaren. En als zelfstandige bouwt u niet standaard een pensioen op. Dit zijn allemaal zaken waar u rekening mee moet houden en extra kosten met zich meebrengen.
zzp’ers per sector
Absoluut gezien werkt de grootste groep zelfstandigen als accountant, financieel specialist, econoom, bedrijfskundigen en organisatie- en beleidsadviseurs. Daarbij gaat het om 123.000 mensen. De bouw is de op één na grootste sector met 120.000 zelfstandigen. Dan gaat het vooral om timmerlieden, behangers, schilders, pijpfitters en loodgieters. Ook zijn er veel zelfstandigen te vinden in de persoonlijke dienstverlening. Zo'n 105.000 mensen werken voor zichzelf als kok, barman, kapper, kelner, reisbegeleider of schoonheidsspecialist. Bij de artsen, therapeuten en gespecialiseerde verpleegkundigen gaat het om 96.000 mensen, gevolgd door verkopers (89.000) en auteurs en kunstenaars (83.000). Relatief gezien is sector Kunst, cultuur en recreatie de koploper. Maar liefst 36,7% (2023) van de werkenden in die sector zijn zzp’er, gevolgd door overige dienstverlening (32,6%), land- en bosbouw (32,2%), zakelijke dienstverlening (30,4%) en de bouwnijverheid (29,2%). Over de gehele werkende bevolking is dat gemiddelde 13%.